ABD’de 2024 seçimlerinde Cumhuriyetçilerin güçlü adayı Donald Trump’ın “Rusya’yı NATO topraklarına saldırmaya teşvik edebileceği” tehdidi ve Ukrayna savaşının cephedeki olumsuz görünümü, Rusya’nın komşusu olan ülkeleri sınırlarını güçlendirmenin yollarını aramaya itti. Amerikan The Washington Post, Baltık ülkelerinin sınır güvenliği için “kara mayınları gibi ucuz ve geleneksel savaş teknolojilerini” düşünmeye başladığını yazdı.
CEPHEDEN İBRET ALDILAR
Avrupa’nın ortasında 2 yıldır süren Ukrayna savaşı, F-35 savaş uçakları gibi gelişmiş teknolojili silahlara talebi arttırsa da Avrupa devletleri, bu savaşın “NATO topraklarının nasıl savunulması gerektiğine dair varsayımları” temelden sarstığını düşünüyor. Üç Baltık ülkesi Litvanya, Letonya ve Estonya yetkilileri, sınırlarını korumak için kısa süre önce “anti-personel mayınlarını yasaklayan” Ottowa Anlaşması’ndan çekilip çekilmeme konusunda görüşmelerde bulundu. Hükümetler şimdilik sözleşmeden çekilmeme kararı alsalar da siviller için daha az tehlikeli olan tanksavar mayınları gibi mühimmatlara yatırım yapmayı gündemlerine aldı.
SAVUNMA HATTI KURULACAK
Bu kapsamda Letonya, Litvanya ve Estonya’nın savunma bakanları, “Baltık Savunma Hattı” adı verilen, sığınaklar ve tahkimatlardan oluşan koordineli bir sistem inşa etme konusunda anlaştı. Anlaşma uyarınca, sınırlara askeri araçların geçişini engellemek için sensörler yerleştirilmesi planlanıyor. Ayrıca Rusya’nın sınırlara birlik konuşlandırılması durumunda kullanılabilecek uzaktan patlatmalı tanksavar mayınlara yatırım yapılacak. Plan hazırlanırken, Rus işgali altında bulunan doğu Ukrayna’daki savunma hatlarının yapısı dikkate alındı. Rusya tarafından döşenen mayınları temizlemeye çalışırken dron saldırısı ve topçu atışlarına hedef olan Ukrayna kuvvetleri, büyük asker kayıpları veriyor.
NATO’YA RAĞMEN KORKU
-Rusya ile sınır komşusu olan Baltık ülkeleri, aynı zamanda NATO üyesi. Bu da olası bir saldırı durumunda İttifak’ın 5. Madde gereği kendilerine yardım etmesini güvence altına alıyor. Ancak ABD’de 2024 seçimlerini Cumhuriyetçilerin önde gelen adayı Donald Trump’ın kazanma olasılığı, bu ülkeleri “kendi başlarına direnme olasılığını” düşünmeye zorluyor. Trump, bir seçim mitingi sırasında “Rusya’yı, NATO üyeliğinin finansal bedelini ödemeyen ülkelere saldırmaya teşvik edebileceğini” söylemişti.
YASAĞIN SEBEBİ NE
-1999 yılında 133 ülke tarafından imzalanan Ottowa Anlaşması, “anti-personel mayınlarının kullanılması, stoklanması, üretilmesi ve transferini” yasaklıyor. Anti-tank mayınlarını kapsamayan anlaşmaya Rusya ve ABD taraf değil. Ucuz ve kullanımı kolay sınır korumasını sağlayan anti-personel mayınları, bir kez yerleştirildiğinde savaş sona erdikten onlarca yıl sonra dahi tehlike oluşturabiliyor. Kara Mayınları ve Küme Mühimmatı Gözlemevi’ne göre, 1. ve 2. Dünya Savaşı’dan kalma mayınlar yüzünden 2022’de günde en az 12 sivil hayatını kaybetti. Bunların birçoğu çocuk ya da çiftçiydi. Şimdilik hiçbir ülke Ottowa Anlaşması’ndan çekilmeyi planlamıyor. Letonya Savunma Bakanı Spruds, “sivillere yönelik risk ve uluslararası tepkiyle karşılaşma olasılığı nedeniyle anlaşmada kalmanın daha avantajlı göründüğünü” söyledi.
